De staat op rechts: het falen van Forum

Het afgelopen anderhalf jaar heb ik meerdere keren soortgelijke gesprekken gehad met aanhangers van Forum voor Democratie (FVD). Hierbij kwamen vaak dezelfde punten naar voren. In dit artikel wil ik enkele van die argumenten uitlichten en uitleggen waarom FVD wat mij betreft hopeloos verloren is.

Wat is het probleem?

Als partij lijkt FVD misschien een solide alternatief voor rechtse stemmers in Noordnederland, maar schijn bedriegt. Ten eerste houdt FVD nog altijd strak vast aan het "liberaal-conservatieve" model. Voor een uitgebreide kritiek op deze benaming kunt u dit eerdere artikel raadplegen. In het kort is deze benaming eentje die vreemd is aan de Nederlandse identiteit, en is zij weinig anders dan liberaal universalisme verhuld achter rechts klinkende leuzen, in feite een verkapte multiculti-partij die pretendeert iets anders te zijn. 

Ten tweede is FVD een partij zonder ziel. De partij hangt aan elkaar van egotripperij. De verschillende splitsingen binnen de partij zijn dan ook grotendeels gebeurd vanwege de verschillende botsende ego's. 'Joost' vindt dat 'Thierry' te ver gaat en dus gaat hij zijn eigen weg. Inhoudelijk zijn FVD en JA21 (en inmiddels ook Groep van Haga/BVNL) praktisch hetzelfde, maar op deze manier kunnen stemmers hun eigen favoriete demagoogje uitzoeken. Deze gang van zaken doet me sterk denken aan de vooroorlogse NSNAP met al haar verschillende afsplitsingen, elk met haar eigen sterke leider. In ieder geval is deze verdeeldheid zeer contraproductief. Wat we in het parlement nodig hebben is een rechts blok, geen verdeeldheid. Het enige wat een linkse regering op dit punt tegenhoudt is dat het linkse kamp onderling ook sterk verdeeld is. Tegelijkertijd zitten D66 en VVD de rest te bespelen. 

Goed, dat in globale lijnen. Nu enkele specifieke punten:

De kwestie Van Haga

Één van de grote fouten van FVD is de beslissing om in zee te gaan met ex-VVD'er Wybren van Haga. FVD heeft zich vanaf het begin sterk opgesteld tegen 'het partijkartel'. Daarom is het ironisch dat uitgerekend zij ervoor kozen om samen te werken met deze 'ondernemer' wiens manier van zakendoen zelfs voor de VVD te ver ging. Los van het zakenleven van van Haga heeft hij in de politiek ook een en ander uitgespookt. Zo schrikt Wyb niet terug van enig politiek theater voor de bühne. Waarom zou ik, of iemand anders die man nog vertrouwen op wat hij in de kamer zegt, wanneer hij bewezen bereid is om gewoon te acteren? Dat FVD als anti-corruptie, anti-establishment partij uitgerekend met deze man in zee is gegaan doet erg af aan de geloofwaardigheid van de partij. Van Haga heeft inmiddels de partij weer verlaten. Hij heeft er zijn winst mee gepakt en kan nu op zichzelf geld binnen blijven harken voor de komende vier jaar. Dat dit dan een van de grote verdiensten van forum moest zijn spreekt boekdelen over de manier waarop de partij naar de politiek kijkt.

"Muh coronamaatregelen" en andere complot-gerelateerde zaken

Veel FVD'ers geloven niet in de ernst van COVID-19 als ziekte, waar overigens niks mis mee is. Ik heb daar zelf ook mijn twijfels over, en dat is niet meer dan normaal wanneer je kijkt naar hoe de overheid met alle gemak allerlei fundamentele vrijheden aan de kant schuift, zogenaamd in belang van de volksgezondheid. Dit zijn legitieme zorgen, die veel mensen in Nederland delen. Wat is dan het probleem bij FVD? Nou, simpelweg dit: FVD omarmt naast de legitieme kritiek de meest querulante onzin die je op het internet tegen kan komen. Zo is er Ashwin Orie, iemand die in FVD-kringen een semi-bekende vlogger is geworden sinds 2020. Hij is inmiddels zelfs zo bekend dat hij tijdens de FVD campagne van 2021 spreker was tijdens bijeenkomsten van Forum. Ashwin heeft echter naast zijn vlogs over actuele politiek ook video's over de deepstate die samenspant met buitenaardse wezens (link). Het lijkt me haast vanzelfsprekend dat het simpelweg idioot is om je als serieuze politieke partij met zulke figuren in te laten, ook al is het maar een youtube video. 

Als rechtse stemmers zijn we al jaren op zoek naar een rechtse beweging waar we trots op kunnen zijn, iets met een strak imago los van wat de media ervan maakt. Door zichzelf te associëren met randdebielen als Orie schiet FVD zichzelf in de voet, en het schaadt de geloofwaardigheid van zowel FVD als die legitieme zorgen over corona die veel mensen in Nederland hebben.

"Thierry Baudet is stiekem wel beesd hoor!", en 99 andere hilarische moppen die je jezelf kunt vertellen

Een ander punt dat ik regelmatig terughoor is dat voorman Thierry Baudet in privésfeer echt wel 'onze jongen' zou zijn. Ten eerste: ja, Baudet doet zo nu en dan uitspraken die doen vermoeden dat hij veel rechtser is dan hij doet voorkomen. Zo zei hij dat hij en zijn partij de waarden van de Franse Revolutie zouden uitwissen, en citeerde hij denkers als Oswald Spengler eerder dit jaar tijdens een campagne-livestream met Freek Janssen. Toch, wanneer we kijken naar Baudet's uitspraken als geheel wordt zijn politiek een stuk grijzer. Zo prijst Baudet constant buitenlandse aanhangers van zijn partij aan (het zogenaamde 'Based black man'-verschijnsel, ook iets dat linea recta overgewaaid is uit de VS!) en lijkt hij sympathie te hebben voor behoudende moslims in ons land. Om toch enige helderheid te verschaffen heb ik mij daarom tot Baudet's meest belangrijke boek gewend: De Aanval op de Natiestaat. Hierin schrijft Baudet het volgende:

Precies daarom bepleit ik (...) ook een multicultureel nationalisme - een pluralistische samenleving met een grote mate van diversiteit, echter bijeengehouden door een monoculturele kern.

Dit streven is op zijn zachtst gezegd enorm dubbelzinnig, om nog maar te zwijgen over de daadwerkelijke haalbaarheid ervan. Het punt is echter, dat er nu twee mogelijkheden zijn wat betreft Baudets echte politieke standpunten:
Óf hij is stiekem beesd, en meent dus geen woord van wat hij gezegd heeft de afgelopen 4 jaar, hetgeen hem een leugenaar en een charlatan maakt, óf Baudet is zo onsamenhangend dat hij voortdurend van mening verandert. Beide opties schaden zijn betrouwbaarheid aanzienlijk. Dit brengt mij bij mijn vierde en voorlopig laatste punt.

FVD is een partij van egotrippers en lolkoeien

Ik heb dit in de inleidende punten al deels besproken, maar het behoeft denk ik toch enige verduidelijking. Hoe veel FVD-fanaten graag denken deel te zijn van een beweging, draait de partij uiteindelijk vooral om leider Thierry Baudet en zijn persoon. En hij is niet de geschikte persoon om die rol te vervullen. Ik weet nog hoe, in 2018-19 veel mensen zaten te geinen dat Baudet eigenlijk beter op zijn plek zou zitten als intellectueel, een beetje zoals wijlen sir Roger Scruton, de dagen slijten met schrijven, spreken en piano spelen. In plaats daarvan hebben we Baudet als politiek leider gekregen, met alle gevolgen van dien. 

Het probleem met een partij gebaseerd op ego is namelijk het volgende: ego's botsen. Wanneer er iemand aan bod komt die een mogelijke bedreiging zou kunnen vormen voor het leiderschap, ontstaat al snel strijd. En omdat we het hebben over een ego-gedreven beweging leidt die strijd al snel tot drastische beslissingen. Ziehier de hoofdreden voor de afsplitsing van JA21 onder Joost Eerdmans. Op deze manier is rechts in Nederland hard op weg om zichzelf de grond in te werken. Er zijn er die beweerden dat 'FVD nu eindelijk ruimte had om beesd te worden' nu 'de boomers' eindelijk weg waren. Mij dunkt dat het duidelijk is dat dat inmiddels niet is gebeurd. In tegenstelling tot de daadwerkelijk conservatieve, radicaal-rechtse partij die we nodig hebben in Nederland is FVD nog altijd even boemerig, mede vanwege alle aluhoedjes die ze aantrekken met hun complotretoriek. En zelfs nadat de liberalen zogenaamd weggejaagd waren, zijn er alweer drie kamerleden uit de FVD-fractie gestapt. Tot zover het geëvolueerde, 'gebaseerde' FVD.

Tot besluit

Het zal u niet ontgaan zijn dat ik schrijf als niet-FVD'er. Ik heb FVD echter vanaf medio 2016 met wisselende aandachtigheid gevolgd, en de afgelopen anderhalf tot twee jaar heb ik de partij steeds meer zien afglijden naar geroeptoeter, charlatansgedrag en goedkoop 'politieke punten scoren'. Dit is erg jammer. Ik zou oprecht niks liever willen dan dat FVD een groot succesverhaal zou zijn. Eindelijk, een sterke, conservatieve, vaderlandsgezinde partij in de kamer waar we met vertrouwen op zouden kunnen stemmen. Echter levert FVD geen van dit alles. Wat we uiteindelijk gekregen hebben is drie fracties die het onderling voor 90% met elkaar eens zijn, maar elkaar niet kunnen uitstaan vanwege banale botsende ego's. Stoere kamervragen stellen maar vervolgens jezelf zo vijandig opstellen dat constructief meedoen onmogelijk gemaakt wordt. En, mochten FVD'ers dit lezen, wees jullie ervan bewust dat dit bij lange na niet enkel een complot is van de pers en politiek om FVD buitenspel te houden. Dit is zeker iets dat gebeurt, maar FVD stelt zichzelf ook zo hard buiten de politiek dat ze het voor zichzelf ook feitelijk onmogelijk maken om een praktische bijdrage te leveren. Wanneer FVD'ers vervolgens aankomen met een excuus over hoe politiek toch niet uitmaakt, is dat enkel een cope die een ernstig gebrek aan zelfkritiek blootlegt.

Waar ik naar op zoek ben is een serieuze, principiële conservatieve beweging, en FVD is dat simpelweg niet. Ik heb vier jaar lang hoop gehouden dat dit zou veranderen, maar ik geef het op. De oplossing ligt duidelijk niet in de partijpolitiek, maar in post-politieke bewegingen. FVD hoort hier niet tussen. Rechtse activisten en schrijvers zouden beter af zijn wanneer ze opereren in niet-partijgebonden groepen en collectieven. Dat is een gezondere omgeving die niet afhankelijk is van één of enkele ego's om de boel draaiende te houden. We zitten in Nederland in een marginale positie, maar hier kunnen we ook gebruik van maken. We kunnen zelf onze koers bepalen, en we hebben de ruimte om daar principieel in te zijn. Ik realiseer me dat ik met dit artikel een hoop vijanden kan maken, maar dat neem ik maar voor lief. Ik wil staan voor mijn principes, FVD niet.  Bij FVD komt het conservatisme niet verder dan Baudet die '#based' of '#chad' op een tweetje gooit. Ik zou willen dat er een respectabel leidersfiguur op rechts was, die het voortouw zou nemen in strijden voor onze principes, geen /pol/ack die vast is blijven zitten in 2016. 

Dit artikel was vooral een aanval en kritiek op FVD. Nu zou het mooi makkelijk zijn om het hierbij te laten, maar dat vind ik persoonlijk wat zwak. Daarom zal ik in een volgend artikel ingaan op mogelijke alternatieven voor FVD op rechts. Niet in de partijpolitiek, maar op maatschappelijk niveau.

Door Frederik Fasterade