Traditionalisme en het Lindy-effect

Wanneer we het hebben over het aanhangen van een vorm van traditionalisme, beroepen we ons per definitie op een inherente waarde van 'oudere' ideeën. Soms zelfs op ideeën die duizenden jaren teruggaan. Waarom vinden we deze dingen waardevol? Een interessante manier om dit te beschouwen is met het Lindy effect in ons achterhoofd, zoals beschreven door Nassim Nicholas Taleb.

Wat is het Lindy Effect?

De term 'Lindy effect' heeft zijn vroegste oorsprong in het economische denken. Het is van toepassing op voorwerpen die onvergankelijk ('non-perishable') zijn. Of met andere woorden, objecten die geen vastgestelde levensduur hebben. Het stelt dat de levensduur van de oorsprong van het idee tot het heden, gelijkstaat aan hoelang het zal overleven in de toekomst. Wanneer het Lindy effect van toepassing is verminderd de kans op afsterven dus naarmate een idee of object langer blijft bestaan. Mensen vallen bijvoorbeeld niet in deze categorie. Het is onwaarschijnlijk dat een mens van 5 jaar oud binnen nu en 5 jaar zal overlijden. Tegelijkertijd is het ook onwaarschijnlijk dat een mens van 70 jaar, nog eens 70 jaar zal overleven. Het mooie is, dat we het Lindy effect ook grotendeels kunnen toepassen op de gedachtewereld.

"I follow the Lindy effect as a guide in selecting what to read: books that have been around for ten years will be around for ten more; books that have been around for two millennia should be around for quite a bit of time, and so forth."

Nassim Nicholas Taleb (Antifragile)

We kunnen het Lindy effect op deze manier terugzien in de literatuur. Max Havelaar staat nog steeds op de leeslijst van veel mensen. Hetzelfde geldt voor de werken van Shakespeare of Dostojevsky. Het lijkt er tevens op dat deze boeken niet snel uit het maatschappelijke bewustzijn zal verdwijnen. Dit is de kern van het Lindy effect in de praktijk.

Toegepast op de filosofie kunnen we ook duidelijk het Lindy effect herkennen. Nog altijd worden grote filosofen als Plato, Aristoteles en Seneca gelezen, en veel mensen halen zingeving en waarheid uit de werken van deze oude schrijvers. Aan de andere kant worden veel ideeën uit de 19e eeuw constant aangepast om beter in het nu te passen. Men hoeft maar een blik te werpen op de verschillende vertakkingen en sekten van het Marxisme en Liberalisme om te zien wat ik bedoel. De oudere ideeën schijnen hier dus een soort eeuwige kwaliteit te hebben die ontbreekt in de meer moderne en eigentijdse filosofie. De oudere ideeën zijn onvergankelijk in de zin dat ze door de generaties heen niet of nauwelijks onderhevig zijn geweest aan veranderingen. Wanneer we dus op zoek zijn naar ideeën om over te leren, of boeken selecteren om te lezen is het dus goed om op zoek te gaan naar oudere ideeën, omdat mensen deze ideeën kennelijk een grotere waarde toeschrijven. Als deze waarde er niet zou zijn, had het immers nooit zo lang overleefd. 

Een ander voordeel van Lindy is dat het niet lang duurt om te bepalen of een idee waardevol is of niet. Omdat het exponentieel werkt, kunnen we ervanuit gaan dat een boek dat 20 jaar na publicatie nog steeds veel wordt besproken, nog voor afzienbare tijd relevant zal blijven. 

Lindy voor ons

De waarde van het Lindy-effect voor ons zit hem in het selecteren van welke ideeën het waard zijn om te onderzoeken en te omarmen. Lindy boeken of ideeën zijn immers ideeën die generaties lang overleefd hebben in hun (min of meer) oorspronkelijke vorm. Lindy toepassen wil niet zeggen dat we moderne innovatie moeten negeren, maar het helpt ons om het verleden te respecteren. Traditionele ideeën hebben niet de tand des tijds overleeft vanwege willekeur, maar omdat mensen deze ideeën intrinsieke waarden toekennen. Deze ideeën zijn derhalve van zichzelf waardevol.

Als traditionalisten geloven we stellig in de waarde van overgedragen kennis van onze voorouders. We hebben echter ook de taak  om te blijven voortborduren in onze zoektocht naar het Goede, Ware en Schone. We moeten ons inzetten om ideeën te ontwikkelen die de tand des tijds kunnen doorstaan. We moeten ons inzetten om, met eerbied voor het verleden, onszelf te verheffen op intellectueel niveau. 

Actualiteit bijhouden is belangrijk, maar uiteindelijk is de waan van de dag niet meer dan dat. Met het Lindy-effect in ons achterhoofd zijn we beter in staat om dingen in de wereld achter te laten die van blijvende waarde zijn. Of het nou onze ideeën zijn, onze bouwwerken of wat dan ook, alles moet gedaan worden met de lange termijn in gedachten. We leven immers niet alleen voor het heden, maar voor zij die na ons komen.

Wanneer u geïnteresseerd bent om meer over het Lindy effect te weten te komen, raad ik het boek Antifragile van Nassim Nicholas Taleb aan. Taleb heeft tevens een essay geschreven over het Lindy effect die hier gelezen kan worden.

Door Frederik Fasterade

Beeld: Jasper Francis Cropsey - Mediterranean ruins (1890)